Üniversite mezunu birçok genç kendi işini kurmanın hayali içerisinde. Bunun en büyük sebebi ise özel sektördeki maaşların düşük olmasının yanı sıra çalışma şartlarının zor olması. Herhangi bir sektörde projesi olan gençlerin yararlanabileceği en önemli kurumların başında KOSGEB geliyor. KOSGEB ise çalışma şekli itibariyle sadece iş kuran işletmelere hibe ve kredi imkanı tanıyor.
Herhangi bir sermayesi olmayanlar ise bu kurumun sunduğu faydalardan yararlanamıyor. Ülkemizde girişimci ruhu çok yüksek olsa da kurumların çalışma şekli itibariyle gençler hayallerini gerçekleştiremiyor. Diğer yandan, ülkemizde gençleri iş kurmaya teşvik eden birçok hibe var. Örneğin, 29 yaşın altındaki bir girişimci herhangi bir vergi kaydı oluşturup iş yapmaya başladığında 1 yıllık Bağ-kur masrafı devlet tarafından karşılanıyor. Başka bir teşvik ise 70.000 TL’ye kadar yıllık gelir vergisinden muaf olma durumu.
KOSGEB dışında da ülkemizin bazı kurumları fikri olan ve bunu projeye dökebilecek potansiyele sahip gençlere hibe imkanı tanımakta. TÜBİTAK 1512 ismindeki bu hibe ise son yıllarda ön plana çıkan ve girişimcilerin hayallerini gerçekleştirmesinde büyük öneme sahip bir program.
TÜBİTAK 1512 Hibesi
Bu hibenin 200.000 TL değerinde olduğunu belirtmekte fayda var. İlk kez iş kuracak birinin 200.000 TL sermaye ile başarılı olmaması için herhangi bir sebep yok. 1512 BiGG (Bireysel Genç Girişim) Programı sayesinde girişimciler iş hayatını da hazırlanabiliyor.
Kurum ve devlet, olası suistimallerin önüne geçebilmek adına bu hibeyi herkese vermiyor. Bu hibeden yararlanabilmek için uzun bir süreç ve birçok şart gerekmekte.
1512 BiGG Programından Nasıl Yararlanılır?
Öncelikle yapılacak olan işin temellerinin sağlam olması gerekiyor. İş ortaya koyulduğunda ise bu işe en yakın kurumun seçilmesi gerekiyor. Üniversitelerde yer alan Teknokentler yardımcı kuruluşların başında geliyor. Bu kurumlardan TÜBİTAK 1512 programına uygun bir şekilde 3 aylık eğitim alınması gerekmekte.
Yardımcı kuruluşa başvurulduğunda kuruluş, TÜBİTAK’a kayıt için gerekli evrakları kişiye ulaştırıyor ve kişinin kaydı yapılıyor. Kurumun verdiği Ön İş Planı Belgesinde hedeflenen iş, gerekli sermaye, işin işleyişi, ulaşılması muhtemel müşteriler ve ortaya koyulacak ürünün fiyatı gibi birçok detay yer alıyor. Kişinin bu evrakı en ince ayrıntısına kadar doldurması gerekmekte.
Evrak doldurulduğunda ise eğitim programı başlıyor. Eğitim temel amacı ise genç girişimcileri hedefledikleri sektöre hazırlamak.
İlk başta doldurulan İş Planı, eğitim süresi boyunca birkaç kez revize edilmek zorunda.
Yol Göstericiler – Mentörler
TÜBİTAK eğitim programından sonra kişiye yol gösterici uzmanlardan yardım almasını zorunlu tutuyor. Bu kişiler kurum tarafından seçilen ve alanında yetkinliğe sahip kişiler. Mentörlerin destek vermesinin amacı girişimcinin aklındaki soru işaretlerini gidermek. Girişimci bu aşamada projesini ve işini mentörlere iyi bir şekilde aktarmak zorunda.
Belirlenen uzmanlar ile 20 dakikalık görüşmeler düzenleniyor. Kişinin bu uzmanlara soru sorma hakkı bulunuyor. Uzmanlar, görüşme esnasında kişinin işini nasıl geliştirebileceğini, ürününe nasıl katma değer katabileceğini ve ürününü en iyi şekilde nasıl satabileceğini detaylı bir şekilde anlatıyor.
Ön Eleme Aşaması
Eğitim aşaması tamamlandıktan ve mentörlerle görüşülüp proje şekillendirildikten sonra kurum ön elemeler yapıyor. Girişimci işini 5 dakika içerisinde kuruma karşı net bir şekilde anlatmak zorunda. Kurum, sunumun nasıl yapılması gerektiği hakkında da kişiyi bilgilendiren detaylı bir mail atıyor.
Kurumun belirlediği Jüri, kişiye işi hakkında sorular soruyor. Programın sonunda 200.000 TL hibe verileceği için bu soruların kolay olmayacağını belirtmekte fayda var. Kişinin sakin kalıp kendisine sorulan sorulara net cevaplar vermesi gerekiyor. Kurumun amacı hibeyi alacak olan kişinin bu işi yapıp yapamayacağına kanaat getirmek.
TÜBİTAK Sunum Aşaması
Ön elemeden de başarılı ile geçen adaylar sunumlarını geliştirerek TÜBİTAK’a tekrardan sunmak zorunda. Sahip olunan iş planının PRODİS adındaki sisteme eklenmesi gerekiyor. Bu konu ile ilgilide kurum detaylı bir toplantı yapıyor.
PRODİS sistemine girilen tüm bilgilerin detaylı olması gerekiyor. Son tarihten sonra ise sistemdeki revizyon sonlanıyor ve kuruma yapılacak olan sunum tarihi belirleniyor. Ortalama 1 ay içerisinde kişinin kuruma karşı yapacağı sunumun yeri ve zamanı belirleniyor.
Sonuç Aşaması
Tüm süreç başarılı bir şekilde tamamlandıktan sonra TÜBİTAK genel bir değerlendirme yaparak hibeyi hak eden kişileri açıklıyor. Kurumun hibeyi açıklama süresi de yaklaşık olarak 1 ay sürüyor.
Hibeye hak kazanan kişiler şirket kurduktan sonra hibeyi şirket hesabına talep edebiliyorlar. Para kesinlikle kişinin kişisel hesabına aktarılmıyor. Bu paranın büyük kısmının AR-GE ve Pazarlama gibi faaliyetlere harcanması ise önem arz ediyor.
Toparlamak gerekirse, süreç ciddi manada uzun ve yorucu. Bankalar bu miktarda parayı vermek için kişiden aylık net maaş ve teminat talebinde bulunurken, devletin bu parayı hibe olarak verdiğini düşünürsek sürecin zorlayıcı olması gayet olağan.
